Loslaten of vasthouden?

Ineffectieve coping

Feit is dat ik steeds vaker cliënten in de praktijk zie die ‘controle willen houden’ als overlevingsmechanisme ontwikkeld hebben. ‘Coping’ noem je dat ook wel. Ooit, vaak al in de vroege jeugd, was dat een effectieve coping. Er gebeurde iets vervelends en je nam je voor om dat nooit meer te laten gebeuren. En daarvoor was het nodig om grip te houden op jezelf, om niet alles meer van jezelf te laten zien. En zeker niet je zogenaamde zwakheden. Dus leerde je jezelf in de hand te houden, dingen goed te doen, situaties te controleren (en te ontwijken). En dat werkte. Je werd niet meer gepest, je kreeg bevestiging van anderen, je vertrouwen werd niet meer beschadigd. Wat het je dan ook opleverde, het was het waard om ermee door te gaan.

En dat kan nog steeds zo zijn. Het kan fijn zijn om alles onder controle te hebben, om grip te hebben op je leven. Maar vaak komen er met de jaren scheurtjes in het mechanisme. Want je kan daardoor ook veel onderdrukken. Gevoelens van verdriet, angst, wanhoop of chaos krijgen geen ruimte. En daarmee vaak ook het vermogen om voluit te genieten, je helemaal te geven en spontaan te reageren. Dat is de andere kant van de medaille. 

Inzicht

De eerste stap in de therapie of coaching is meestal het ontwarren van de knoop. Want inzicht, of misschien liever ‘overzicht’, is belangrijk. Je wilt weten wat je precies doet en wat jouw mechanisme is. Zodat je het kunt aanpakken en de doelen kunt bereiken die je wilt. 
Maar moet je ook precies begrijpen en nadenken over hoe het zit, waarom het er zit, waar het vandaan komt? Nee. Dat hoeft niet. We denken vaak dat we onze hersens hebben om dingen helder te krijgen, maar ze zijn ook heel goed in dingen bedekken. Dingen die we liever niet zien of voelen. 

Loslaten

Een belangrijke stap in het helen van jezelf is het aanvaarden van dat wat in je leeft. Je verzet tegen jezelf op te geven. En daarvoor moet je soms de controle loslaten. Stap voor stap, in je eigen tempo. En waar ik als therapeut zo van geniet, is dat het resultaat daarvan altijd een voller, completer mens is. Iemand die zijn of haar volledig potentieel leeft. En grappig genoeg ook iemand die de controle heeft over zichzelf. Maar niet vanuit wanhopig willen vastgrijpen en –houden, maar vanuit zichzelf kennen en liefhebben.