Onzekere meisje: “Nu wil mijn baas ook nog dat ik volgende week op de vergadering een presentatie geef over de komende marketingcampagne. En ik heb al zoveel te doen. Waar moet ik beginnen? En oh mijn hemel, een presentatie. Waarom ik? Tessa kan dat toch veel beter!”
Innerlijke criticus: “Dat wordt niks, je gaat door de mand vallen. Dat zat er al een hele tijd aan te komen, je weet dat je eigenlijk helemaal niet geschikt bent voor deze baan. Als het er echt op aankomt, kun je het gewoon niet.”
Uitsteller: “Kom op, het hoeft volgende week pas klaar. We hebben nog alle tijd. Eerst maar even een kopje koffie halen en het bureau opruimen. Dan nog even de mail checken. En oh ja, niet vergeten schoonmoeder nog even te bellen, over dat etentje dit weekend. Even een to-do-lijst maken, dan kunnen we daar morgen mee aan de slag. Of overmorgen.”
Herken je dit? Misschien niet precies deze dialoog. Maar waarschijnlijk wel die verschillende gedachten in je hoofd. Alsof het personen zijn die tegen je praten. Vaak tegelijkertijd. Of in ieder geval heel snel achter elkaar. En het gaat maar door. Zeker als je het even niet meer weet. Je onzeker voelt, of twijfelt. Iets moet doen waar je tegenop ziet. Ik hoor zo vaak mensen verzuchten: “Ik zou wel wat meer rust willen in m’n hoofd.” Tja, dat zou heel mooi zijn. Maar voorlopig zit je er maar mee, met al dat geratel van die verschillende kanten van jezelf.
Voice Dialogue
In de Voice Dialogue worden deze kanten/stemmen van jezelf deelpersoonlijkheden genoemd. Iedereen heeft ze, dus je hoeft er niet voor opgenomen te worden ;-). Elke deelpersoonlijkheid is een deel van jou en is dat niet voor niets. Vaak zijn het kwaliteiten die zich in de loop van je leven hebben vervormd tot valkuilen. Je hebt bijvoorbeeld van nature veel doorzettingsvermogen. Als kind, puber en student heb je daar veel waardering voor gekregen, dus je hebt deze kant van jezelf flink de ruimte gegeven om tot ontwikkeling te komen. Om in je volwassen leven opeens tot de conclusie te komen dat je eigenlijk heel moeilijk terug kunt schakelen in je werk. Altijd het beste uit jezelf moet halen.
Bekende deelpersoonlijkheden zijn de (innerlijke) criticus, de onzekere en de rebel. Maar misschien herken je ook wel een stille in jezelf, een heks, een lolbroek, een controleur of een perfectionist. En zo zijn er nog legio deelpersoonlijkheden te ontwaren. Iedereen heeft ze, en iedereen heeft ook z’n eigen unieke combinatie van ‘ikken’, zoals ze ook wel genoemd worden.
Een bus vol delen
In mijn praktijk gebruik ik vaak de metafoor van de bus. Stel je voor dat jij in een bus rijdt. Jij, de hoofdpersoon, zit achter het stuur. En al die deelpersoonlijkheden, of delen, zitten achterin de bus. Je rijdt op jouw levenspad, en het gaat allemaal lekker. Maar tijdens de reis die het leven heet, kan er wel eens wat gebeuren. Je verdwaalt, een andere bus probeert je in te halen, of je komt op een kruising. Op zulke momenten is de kans groot dat de delen in jouw bus zich gaan roeren. Ze gaan zich met jou en wat je gaat of wilt doen, bemoeien. Omdat ze zich zorgen maken, of omdat ze bang zijn. Je pusher rent van achteren naar voren omdat hij (of zij) vindt dat er geen tijd te verliezen valt. Er moet nú een weg worden gekozen. Doe jij het niet? Dan neemt-ie graag het stuur van je over. Deze deelpersoonlijkheid weet wel raad met kruisingen. Maar de twijfelaar in jou is het daar niet mee eens en neemt graag op de chauffeursstoel plaats. “Stel je voor dat dit niet de goede weg is! Er zijn daar vast allerlei beren, er kan ons van alles overkomen! We moeten er nog eens goed over nadenken. En misschien vragen aan andere bussen welke weg de beste is.”
En jij, waar ben jij? Jij staat erbij en kijkt ernaar. Hebt je zomaar van je stoel laten duwen. En weet niet meer hoe je weer de controle over het stuur moet krijgen.
Wat zou het fijn zijn als je, wat er ook om je heen gebeurt, te allen tijde het stuur in handen zou kunnen houden. Je hebt je deelpersoonlijkheden in het gareel en vraagt ze af en toe op de bijrijdersstoel, als je de kwaliteit of energie ervan goed kunt gebruiken. En als ze niet meer nodig zijn, dirigeer je ze vriendelijk doch beslist weer naar hun eigen plek, achterin de bus.
Ik wil je niet ontmoedigen, maar laat dit ideaalbeeld maar los. Dit gaat niet gebeuren. Dan ben je verlicht, of iets anders hemels. Het is niet realistisch. Er zullen altijd situaties zijn die je triggeren, die lastig zijn, waardoor je je onzeker gaat voelen. Dat accepteren is al een hele kunst.
Controle in je bus
Wat natuurlijk niet betekent dat je hier niets mee kunt. Integendeel, je kunt er van alles mee. De eerste stap is altijd het verkennen van wie er bij jou in de bus zit. Wie jij wanneer alle ruimte geeft om gas te geven en te sturen. Zodat je dat mechanisme kunt gaan herkennen. Erkennen en bekennen kunnen uiteindelijk leiden tot aanvaarden. Aanvaarden dat dit jouw bus is, dat je het hiermee te doen hebt. Zodat je ook kunt gaan kijken wat je aan de dynamiek in de bus kunt gaan doen. Hoe jij met je delen tot een goede samenwerking komt. Zodat je optimaal van de kwaliteiten van ze gebruik kunt maken en kunt genieten. En jij genietend je levenspad af kunt rijden, in jouw eigen tempo. Wetend dat je elk moment weer een kuil, omgevallen boom of berg tegen kunt komen. Die weer voor wat opschudding in de bus zal zorgen, waardoor er even crisismanagement van je wordt gevraagd. Waarna je weer heerlijk rustig door kunt rijden.
Nieuwsgierig geworden naar hoe het er in jouw bus aan toe gaat? Hoe je meer grip op je delen kunt krijgen? In een persoonlijk of groepstraject (zie werkplaatsen) kun je hier uitgebreid mee aan de slag.
